مجموعه دانستنیهای پزشکی

دانستنهای پزشکی گرمازدگي اين اختلال به دليل از دست رفتن آب و نمك بدن از طريق عرق كردن بيش از حد روي مي‌دهد. اين حالت معمولا به صورت تدريجي ظاهر مي‌شود. گرمازدگي معمولا افرادي را گرفتار مي‌كند كه به آب و هواي گرم و مرطوب عادت ندارند. افرادي كه حال عمومي مناسبي ندارند (به ويژه آنهايي كه به بيماري‌هاي اسهال‌زا و استفراغ‌زا مبتلا هستند) نسبت به سايرين بيشتر در معرض گرمازدگي هستند. يك علت شايع و خطرناك گرمازدگي افزايش بيش از حد درجه حرارت بدن و ساير تغييرات فيزيكي ناشي از مصرف مواد خاص براي دستيابي به سرخوشي (مثلا اكستازي است مصرف اين مواد به دليل ايجاد بيش‌فعالي طولاني‌مدت سبب عرق كردن شديد و سپس كاهش آب بدن مي‌شوند كه به گرمازدگي ختم مي‌شود. اين آثار همراه با اثر اين مواد روي مركز تنظيم درجه حرارت در مغز، مي‌توانند منجر به شوك ناشي از گرما و حتي مرگ شوند. - تشخيص‌با پيشرفت وضعيت ممكن است موارد زير وجود داشته باشند: - سردرد، گيجي و منگي - از دست دادن اشتها و تهوع - عرق كردن همراه با پوست رنگ‌پريده و سرد - گرفتگي عضلاني در دست پا يا ديواره شكم - نبض و تنفس تند و ضعيف - اهداف جايگزين كردن مايعات و نمك از دست رفته از بدن - در صورت لزوم خنك كردن بيمار - در صورت لزوم درخواست كمك پزشكي 1) بيمار را به يك محل خنك منتقل كنيد. وي را به حالت درازكش (به‌طوري كه پاها بالاتر قرار بگيرند) درآوريد. 2) مقدار زيادي آب به بيمار بدهيد؛ در صورت امكان به دنبال آن يك محلول نمكي ضعيف (يك قاشق چايخوري نمك در يك ليتر آب هم بدهيد. 3) حتي اگر بيمار به سرعت بهبود يافت اطمينان اطمينان حاصل كنيد كه به پزشك مراجعه خواهد كرد. اگر پاسخ‌دهي بيمار رو به وخامت رفت وي را در وضعيت بهبود قرار دهيد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد. 4) علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي نبض و تنفس را كنترل و ثبت كنيد. آماده باشيد تا در صورت لزوم احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث " اقدامات نجات‌دهنده حيات " را ببينيد). آلرژي‌ واكنش آلرژيك عبارت است از حساسيت فيزيكي غيرطبيعي به يك ماده "آغازگر" كه معمولا بي‌ضرر است (مثلا يك ماده غذايي يك ماده شيميايي يك دارو يا گرده گياهان . اين حالت وقتي روي مي‌دهد كه دستگاه ايمني بدن (كه به‌طور طبيعي با عفونت مبارزه مي‌كند) به ماده آغازگر "هجوم ببرد. آلرژي‌ها مي‌توانند اختلالات تنفسي گوارشي و پوستي ايجاد كنند. نمونه‌هايي از اين اختلالات عبارتند از: آسم ، تب يونجه درد شكم اسهال و استفراغ ، "بثور گزنه‌اي (كهير) و درماتيت بعضي افراد، در معرض خطر يك واكنش تهديدكننده حيات به نام شوك آنافيلاكتيك هستند. - تشخيص نشانه‌ها بسته به عامل آغازگر و شخص (مبتلا) متفاوت هستند. ممكن است يك يا چند تا از علايم زير وجود داشته باشند: بثورات قرمز خارش‌دار يا نواحي برجسته پوستي (كهير) خس‌خس و اشكال در تنفس درد شكم اسهال و استفراغ - اهداف ارزيابي شدت واكنش آلرژيك - درمان علايم (در صورتي كه خفيف باشند) - در صورت لزوم درخواست كمك پزشكي - هشدار! اگر بيمار دچار زجر تنفسي يا اشكال در تنفس است با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.1) علايم و نشانه‌هاي بيمار را ارزيابي كنيد و از او بپرسيد كه آيا مي‌داند مبتلا به آلرژي است يا خير. 2) تمام علايم را درمان كنيد و به بيمار كمك كنيد تا داروهايي را كه همراه دارد، مصرف كند. 3) به بيمار توصيه كنيد كه با پزشك خود قرار ملاقات بگذارد. اگر ذره‌اي در مورد وضعيت بيمار نگران هستيد، خودتان بايد با يك پزشك تماس بگيريد. سكسكه‌ اين وضعيت در اثر اسپاسم‌هاي مكرري ايجاد مي‌شود كه طي آن عضله ديافراگم (لايه عضلاني كه قفسه سينه را از شكم جدا مي‌كند) به‌طور ناگهاني منقبض مي‌شود و در همان زمان ناي به‌طور نسبي بسته مي‌شود. سكسكه يك مشكل شايع است حملات سكسكه معمولا فقط چند دقيقه طول مي‌كشند، اما گاهي مي‌توانند طولاني خسته‌كننده و دردناك شوند. به‌منظور رفع سكسكه بايد سطح دي‌اكسيد كربن خون را براي چند لحظه بالا ببريد؛ اين عمل تنفس را به حالت طبيعي باز مي‌گرداند. - اهداف برگرداندن تنفس به حالت طبيعي - در صورت لزوم درخواست كمك پزشكي‌1 ) به بيمار توصيه كنيد كه آرام بنشيند و تا زماني كه مي‌تواند نفس خود را حبس كند. 2 ) اگر سكسكه پايدار شد، به بيمار توصيه كنيد كه يك پاكت كاغذي (نه پلاستيكي روي بيني و دهان خود قرار دهد و به مدت چند دقيقه در داخل آن تنفس كند. 3) اگر سكسكه بيش از چند ساعت طول كشيد، بايد براي مشورت با يك پزشك تماس بگيريد. سرگيجه‌ اين وضعيت ناشي از اختلال حس تعادل است سرگيجه سبب احساس غيرطبيعي حركت مي‌شود: بيمار احساس "دوران مي‌كند، درست مثل اينكه در حال چرخش است علل معمول سرگيجه عبارتند از: عفونت‌هاي گوش مياني و داخلي و بيماري‌هاي رواني مثل اضطراب حاد. گهگاه علت سرگيجه يك وضعيت جدي‌تر مثل بيماري منير (يك اختلال گوش داخلي است - تشخيص احساس چرخش - امكان وجود تهوع و استفراغ - اهداف برطرف كردن علايم - در صورت لزوم درخواست كمك پزشكي 1) به بيمار توصيه كنيد كه در يك وضعيت راحت نشسته يا درازكش قرار بگيرد و هرگونه تغيير در وضعيت او را مدنظر قرار دهيد. از او سؤال كنيد كه آيا پيش از اين دچار حملات سرگيجه شده بود يا خير.2) اگر بيمار داروهاي خاصي همراه دارد كه جهت سرگيجه يا تهوع تجويز شده‌اند، به او توصيه كنيد كه آنها را مصرف كند؛ ممكن است لازم باشد كه به بيمار كمك كنيد تا دارويش را مصرف كند. 3) اگر بيمار خيلي زجر مي‌كشد يا مي‌خواهد پزشك بر بالينش حاضر شود، با يك پزشك تماس بگيريد. تا رسيدن پزشك در كنار بيمار بمانيد و هرگونه تغيير در وضعيت او را مدنظر قرار دهيد. ميگرن را بشناسيم دلايلي چون ژنتيك، استرس ، خستگي و يا آلرژي مي توانند دلايل آغاز شدن حمله ميگرن باشد. ساير عوامل آغازگر همچون كمبـود خواب ، مصرف الكل ، غذا نخوردن و گرسنگي طولاني مـدت ، خوردن برخي مواد غذايي مانند پنير و شكلات سبب شروع سردردهاي ميگرني مي شوند . گاهي قبل از شروع حمله يك دوره هشدار دهنـده شامـل اختلال بينايـي بـه صـورت جـرقـه هاي نـوراني چشمك زنـنـده و يا ايجاد يك لكه كـور در ميدان بيـنـايي و نيز احساس بوهايي كه ديگران حس نمي كنند ، در فرد ايجاد مي شود . درد شكم و تهوع و استفراغ نيز گاهي با سردرد همراه است . بيماران معمولا در هنگام سردرد تحمل نور درخشان و يا صداي بلند را ندارند . به بيمار توصيه كنيد كه در يك اتاق تاريك و ساكت به مدت چند ساعت دراز بكشد يا بخوابد . اگر اين حمله اولين حمله ميگرن است به بيمار توصيه كنيد كه به پزشك خود مراجعه كند . شب ادراري چيست ؟ _ عـبـارت است از دفع مكرر ادرار در رختخـواب يـا لبـاس هاي فـرد كه ممكن است غـيـرارادي و يـا ارادي باشد. براي تشخيص اين اختلال، دست كم 2 بار در هفته و حداقل 3 ماه بايد اتفاق افتاده بـاشـد و سن كودك بالاي 5 سال باشد . اصولا شيـوع شب ادراري با افزايش سن كودكان رو بـه كاهش مي گذارد . در 75 درصد از كودكان دچار شب ادراري ، يكي از بستگان درجه اولشان نيـز به اين اختلال مبتلا بوده است .-بـراي تشخيص شب ادراري هيچ روش قطعي آزمايشگاهي وجود ندارد ، اما پـزشك بايـد هميشه اختلالات ارگانيك را در نظر داشته باشد . شب ادراري معمولا خود به خود برطرف مي شود . درمان : درمان هاي غيردارويي-1 - رفتار درمانـي شرطي كردن بـا استفاده از دستگاه Pad and Buzzer موثـرتـريـن روش درمان است . آموزش تخليه مثـانه ، در صورتـي كه كودك در طول روز ادرار خود را نگه دارد ، مورد تشويـق قرار بگيرد . 2 - هيپنوتراپي 3 - روان درماني ( حل مشكلات رواني و اختلالات عاطفي هيجاني در كودك و خانواده وي4 - دارو درماني اثر معالجات ارتودونسي بر سيستم عضلات معالجات ارتودنسي فقط براي بهبود وضعيت دندان‌ها و تصحيح روابط اسكلتي بيمار نيست بلكه بر سيستم عضلات نيز تأثير به‌سزايي دارد.اثر درمان‌هاي ارتودنسي بر عضلات بدين ترتيب است: 1 ـ اثرات نامطلوب عضلات را بر دندان‌ها و اسكلت فكي صورتي از بين مي‌برد. 2 ـ موجب به وجود آمدن يك سيستم دنداني ايده‌آل مي‌گردد.با استفاده از وضعيت اوليه فك پايين، اثرات سيستم دنداني غير هماهنگ از بين برده مي‌شود به طوري كه يك نتيجه باليني پايدار به وجود مي‌آيد. چون اختلالات سيستم دنداني باعث تغييرات در مفصل گيجگاهي فكي و سيستم عضلاني مي‌گردد، بنابراين معالجات ارتودنسي مي‌تواند كنترل دقيقي بر حركات فك پايين به وجود آورد.ساير تغييرات عضلاني كه همراه معالجات ارتودنسي ايجاد مي‌شود عبارتند از: 1 ـ لصلاح وضعيت لب‌ها. 2 ـ اصلاح وضعيت زبان. 3 ـ اصلاح موقعيت فك پايين. 4 ـ ضربات جويدن. 5 ـ اصلاح در وضعيت تنفس آفتاب زمستان بيشتر مي سوزاند آفتاب زمستان را دست كم نگيريد. نمي‌دانيد از همين نور نصف و نيمه و بي‌رمق چه كارها برمي‌آيد ؟ شايد فقط زير تيغ و برق آفتاب يادتان بيفتد كه به داد پوست‌تان برسيد و موقع سوز و سرماي زمستان، فقط دنبال يك جاي گرم براي باز كردن يخ دست و پاي‌تان باشيد. اگر اين طور است، پس توصيه‌هاي متخصصان پوست را بشنويد تا كمي درباره پوست‌تان دچار وجدان‌درد شويد. آن‌ها مي‌گويند هواي خشك زمستان و باد شديد اين فصل، مي‌تواند باعث خشكي، ترك خوردگي و خارش پوست شود. شايد تابش نور خورشيد اين فصل خيلي شديد نباشد، اما بازهم احتمال آسيب ديدن پوست در اثر اشعه ماوراي بنفش وجود دارد؛ به خصوص آسيب به چشم‌ها ممكن است بيشتر شود، چون در زمستان با اين كه شدت نور مرئي كم‌تر است و درست به همين دليل، مردمك‌ها گشادترند، اما شدت اشعه ماوراي بنفش نور خورشيد، چندان تفاوتي با تابستان ندارد.البته خوشبختانه راه‌هاي ساده‌اي براي حفاظت از پوست وجود دارد كه مي‌توانيم با رعايت آن‌ها سرماي زمستان را از سر بگذرانيم و به روزهاي معتدل بهاري فكر كنيم.متخصصان چه مي‌گويند"حفاظت از پوست در مقابل نور آفتاب، تنها مختص به يك فصل خاص نيست و در تمام سال بايد به فكر محافظت از آن باشيم." اين را دكتر علي ابراهيمي، استاديار پوست دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه مي‌گويد. او معتقد است، به دليل زاويه تابش در فصل زمستان و همچنين انعكاس نور پس از بارش برف و باران، آفتاب اين فصل بيشتر به پوست صدمه مي‌زند. توصيه اين متخصص پوست، استفاده از ضد آفتاب است، چه در زمستان و چه در بقيه فصل‌هاي سال، به ويژه براي افرادي كه پوست خشك دارند يا ورزش هاي زمستاني مي كنند يا مشغول هر فعاليت ديگري در مناطق كوهستاني هستند. چشم هايتان را دريابيد آفتاب زمستان، چشم‌هاي شما را را هم به الطاف ويژه‌اش مي‌نوازد. دكتر حسن رزمجو، متخصص چشم، معتقد است استفاده از عينك دودي طبي در فصل زمستان دو خاصيت دارد؛ هم محافظ چشم در برابر نور زننده خورشيد است و هم مانع ورود سرما به درون چشم مي‌شود. او به خبرنگار ايرنا گفته‌است: "بيشتر مردم فكر مي‌كنند كاربري عينك دودي، محدود و مخصوص به فصل تابستان است، درصورتي كه استفاده از آن در اين فصل براي جلوگيري از تاثير سوز سرما و به دنبال آن التهاب استخوان‌هاي دور چشم، توصيه مي‌شود." بهترين رنگ زمينه براي عينك‌هاي دودي طبي از ديد اين متخصص چشم‌پزشكي، زمينه كرمي، قهوه‌اي و خاكستري است. مراقبت از پوست قبل از خارج شدن از منزل پوست دست و صورت خود را با يك لايه از ضد آفتاب و مرطوب‌كننده بپوشانيد. محصولات متنوعي در بازار وجود دارند كه ضد آفتاب را با مرطوب‌كننده يا روغن تركيب كرده‌اند و شما مي‌توانيد از آن‌ها استفاده كنيد. بهتر است ضد آفتابي را انتخاب كنيد كه اس-پي-اف آن 15 يا بالاتر باشد. اين كرم به عنوان سدي در برابر عوامل آسيب‌رسان به پوست عمل مي‌كند. بد نيست بدانيد 80 درصد نور خورشيد با انعكاس روي برف به اطراف باز مي‌تابد، در حالي كه اين مقدار در مورد خاك 17 درصد است، اين يعني در زمستان بيشتر در معرض هجوم نور خورشيد و طيف مضر اشعه آن هستيم. پس اگر اهل ورزش‌هاي زمستاني و اسكي هستيد، لازم است از ضد آفتاب‌هاي قوي‌تري استفاده كنيد. هواي سرد و عوامل ديگر مي‌تواند باعث دردناك شدن و ترك‌خوردگي لب‌ها شود كه در نتيجه آن لب‌ها پوسته پوسته شده و قاچ قاچ مي‌شوند. لب‌هاي شما هم نياز به كرم‌هاي ضد آفتاب مخصوص يا چرب‌كننده مانند پماد ويتامين A دارند، وگرنه بايد منتظر قاچ و ترك روي لب‌هاي‌تان هم باشيد.پوشيدن دستكش يادتان نرود. اين دستكش‌ها، ناخن‌هاي‌‌تان را در برابر هواي سرد و خشك حفظ مي‌كنند و از شكنندگي آن‌ها و نيز سوزش وخشكي پوست آن جلوگيري مي‌كنند. علت ديگر خارش و ترك‌خوردگي پوست، گرم كردن بيش از حد و به دنبال آن عرق كردن است. پوشيدن لباس لايه لايه روي هم به شما اجازه مي‌دهد در صورت نياز، براي پيش‌گيري از اين وضع لباس خود را درآوريد. در ضمن بهتر است لباس‌هاي زير شما نخي و گشاد باشد. اگر موقع برف بازي خيس شديد، لباس و كفش‌هاي خيس خود را فورا درآوريد. اين كار از تحريك و سوزش پوست شما جلوگيري مي‌كند.